Archeologia w Příšovicach

Wystawa archeologiczna na zamku Svijany

W katastrze gminy Příšovice od dziewiętnastego wieku jest odkrywanych wiele znalezisk archeologicznych dokumentujących osadnictwo na tych terenach od epoki kamienia aż po średniowiecze.

Największe i najważniejsze znaleziska miały miejsce dopiero po 2005 roku. Wtedy w miejscu, gdzie właśnie stoisz i które nazywa się „Na Cecilce“, odkryto cmentarzysko z epoki brązu. W 2007 roku odkryto następne osiedle o znaczeniu środkowoeuropejskim, tym razem z młodszej epoki kamienia, które leży w przybliżeniu 1,7 kilometra na zachód od naszego miasta. Leży w pobliżu obecnej autostrady niedaleko stacji paliw. Oba znaleziska są związane z nazwiskiem libereckiego archeologa i ich odkrywcy, patrioty i popularyzatora Petra Brestovanskiego, który je badał ze swoim zespołem. Dziś oba wyjątkowo cenne stanowiska ogłoszono z powodu ich znaczenia za zabytki kultury.

Cmentarzysko żarowe z późnej epoki brązu (X–IX wiek p.n.e.) „Na Cecilce“

Cmentarzysko odkryte w 2005 roku na powierzchni minimalnie 10 000 m² leży na niewyraźnym wzniesieniu (241–243 metry nad poziomem morza) ok. 300 metrów od Izery, na jej prawym brzegu. Według datowania radiowęglowego możemy ustalić wiek cmentarzyska od X do IX wieku przed naszą erą, co odpowiada śląskiej fazie łużyckich pól popielnicowych. W znalezionych 86 grobach, przeważnie z zachowanymi spalonymi szczątkami, udokumentowano ponad 540 ceramicznych naczyń. Znaleziono tu amfory, różnych kształtów garnki, miski z rytym wewnętrznym zdobieniem, donice, misy i bogato zdobione miniaturowe naczynia. W grobach znaleziono też tzw. szamańskie grzechotki z glinianymi kulkami wewnątrz, płaskie pokrywki w kształcie tarczy i inne przedmioty. Jedna z urn zawierała, oprócz szczątków szkieletu, również 6 miniaturowych, mierzących około centymetra ceramicznych czworościanów, tzw. tetraedrów. Na parceli 406/35 udało się nawet odkryć unikalne żarowisko, gdzie spalano zmarłych. Dzięki temu znalezisku można było zrekonstruować tutejsze rytuały pogrzebowe.

Wioska pierwszych rolników (4900–4650 p.n.e.)

W ramach badań archeologicznych udało się odkryć zupełnie nową i unikalną część wsi z młodszej epoki kamienia, której wiek można oszacować na młodszy okres tzw. kultury z ceramiką kłutą. Chodzi o epokę pierwszych rolników, którzy osiedlili to miejsce w okresie przed prawie siedmioma tysiącami lat. Do największych udokumentowanych obiektów należy tu dwadzieścia prehistorycznych jam-glinianek w kształcie elipsy w trzech rzędach. Ich średnica wahała się od 5 do 10 metrów a maksymalna głębokość do dwóch metrów. W pobliżu tych glinianek znaleziono różnie zachowane zarysy siedemnastu regularnie rozmieszczonych domów o wymiarach od 6 × 9 do 8 × 20 metrów. Takie znalezisko nie ma odpowiednika w Kraju Libereckim ani w Republice Czeskiej. Odkryto dziesiątki palenisk, rozbity piec, dziesiątki fragmentów odpadu z produkcji wygładzanych siekierek, oraz ponad 2 000 sztuk odpadu powstałego z produkcji łupanych narzędzi, często z krzemienia. Znaleziono też wiele kamieni i osełek do produkcji narzędzi, oraz dolne i górne kamienne młyny do produkcji mąki na placki. Przez wypłukiwanie próbek gliny z prehistorycznych jam na linii do płukania udałą się nawet znaleźć zwęglone resztki zboża i pierwszy groszek, czy też liście poziomek.